استاندارد IEC 62676-4:2025 ویدئو سورویلنس — نسل جدید معیارهای کیفیت تصویر در سیستمهای نظارتی
مقدمه
سیستمهای نظارت تصویری در سالهای اخیر با پیشرفتهای چشمگیری در حوزه سنسورها، پردازش تصویر، فشردهسازی و هوش مصنوعی روبهرو شدهاند. در چنین محیط پویایی، داشتن یک استاندارد جهانی که بتواند نیازهای عملکردی، امنیتی و تصویری سیستمهای ویدئو سورویلنس را مشخص کند، اهمیت بسیار بالایی دارد.
استاندارد IEC 62676-4:2025 جدیدترین نسخه از مجموعه استانداردهای بینالمللی نظارت تصویری است که با هدف تعریف یک چارچوب مدرن، قابل اندازهگیری و کاربردی برای کیفیت تصویر و عملکرد سامانهها منتشر شده است.
این استاندارد توسط کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیک (IEC) تدوین شده و بهطور مستقیم به موضوع «عملکرد تصویری» میپردازد—یعنی اطلاعات بصری که سیستم باید تولید کند تا اپراتور بتواند تصمیم درستی بگیرد.
این نسخه جدید، یک تحول بزرگ نسبت به نسخه قدیمیتر (۲۰۱۴) محسوب میشود و از بسیاری جهات بازتابدهنده واقعیتهای فنی، امنیتی و محیطی سیستمهای مدرن است.
۱. چرا IEC 62676-4:2025 اهمیت دارد؟
سیستمهای نظارتی امروزی با چالشهایی روبهرو هستند که در سال ۲۰۱۴ اصلاً وجود نداشتند؛ مثل:
- تحلیل تصویر مبتنی بر AI
- افزایش رزولوشن تا 4K و 8K
- شرایط محیطی پیچیدهتر
- تهدیدات شدیدتر امنیت سایبری
- نیاز به حفظ حریم خصوصی
- پردازش لبه (Edge Processing)
- ذخیرهسازی در حجمهای بالا
نسخه ۲۰۲۵ استاندارد، برای پاسخ به همین تغییرات شکل گرفته و مجموعهای از دستورالعملها جهت:
- طراحی
- نصب
- بهرهبرداری
- نگهداری
- ارزیابی کیفیت تصویر
را ارائه میدهد.
۲. تفاوتهای کلیدی نسخه ۲۰۱۴ با ۲۰۲۵
رویکرد DORI دیگر کافی نیست
در نسخه ۲۰۱4، معیارهای سنجش کیفیت تصویر در قالب DORI تعریف میشد:
Detection | Observation | Recognition | Identification
اما نسخه ۲۰۲۵ چندین سطح جدید، دقیقتر و قابل اندازهگیری اضافه کرده است که استاندارد را بسیار عملیتر کردهاند.
۳. مفهوم جدید Pixel Density در استاندارد ۲۰۲۵
یکی از مهمترین مباحث نسخه ۲۰۲۵، تراکم پیکسلی (Pixel Density) است. این معیار تعیین میکند که چند پیکسل باید روی یک جسم، صورت، یا ناحیه مشخص قرار گیرد تا اطلاعات قابل استفاده باشد.
نمونههایی از مقادیر پیشنهادی IEC:
- Overview – ۳ پیکسل بر صورت
- Outline – ۶ پیکسل
- Monitor – ۱۲ پیکسل
- Search – ۲۴ پیکسل
- Recognize – ۱۰۰ پیکسل
- Identify – ۱۵۰ پیکسل
- Scrutinize – ۲۴۰ پیکسل
این مقادیر برای تحلیلگران، طراحان سیستم و نصابها اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا مشخص میکند دوربین باید در چه فاصله و زاویهای نصب شود تا داده تصویری واقعاً قابل استفاده باشد.
۴. توجه عمیق به امنیت سایبری
نسخه ۲۰۲۵ برخلاف نسخه قبلی، امنیت سایبری را در سطح بسیار بالایی وارد الزامات استاندارد کرده است.
این بخش شامل:
- احراز هویت امن
- مدیریت دسترسی
- رمزنگاری دادهها
- بررسی آسیبپذیریها
- لاگهای امنیتی
- جلوگیری از دستکاری تصاویر
- محافظت از Firmware
است.
این رویکرد بازتابدهنده این واقعیت است که سیستمهای نظارتی چیزی بیش از یک دوربین IP هستند—آنها بخشی از شبکه IT سازمان محسوب میشوند.
۵. دستورالعملهای محیطی و عملکردی جدید
استاندارد IEC 62676-4:2025 دستورالعملهای جدیدی درباره:
- نور کم
- شرایط آبوهوایی
- نصب در محیطهای شهری
- محیطهای پرتحرک
- نوسانات شدید نور
- محیطهای صنعتی
- مقاومت در برابر دما، لرزش و رطوبت
ارائه میدهد.
این دستورالعملها بهویژه برای پروژههای حیاتی مثل شهر هوشمند، حملونقل، انرژی و صنایع سنگین بسیار مهم هستند.
۶. سازگاری با فناوریهای نوین (AI & Analytics)
استاندارد جدید از اساس بر این فرض بنا شده که:
✔ دوربینها دیگر فقط تصویر ضبط نمیکنند
✔ بلکه تصویر را تحلیل، ارزیابی و طبقهبندی میکنند
بنابراین معیارهای جدید به نحوی طراحی شدهاند که برای سیستمهای دارای:
- تشخیص چهره
- پلاکخوان
- تشخیص رفتار
- تحلیل ازدحام
- تشخیص اشیا
- Line Crossing و Perimeter Protection
هم قابل اعمال باشد.
۷. کاربرد استاندارد برای کاربران مختلف
استاندارد IEC 62676-4:2025 به گروههای زیر کمک میکند:
برای طراحان سیستم (System Designers):
- انتخاب دوربین مناسب
- تعیین فاصله، زاویه و ارتفاع نصب
- محاسبات پیکسل بر متر
- پیشبینی کیفیت تصویر در شرایط محیطی
برای نصابها (Installers):
- نصب صحیح بر اساس نیاز بصری
- جلوگیری از Blind Spot
- هماهنگی با الزامات نور، کابلکشی و شبکه
برای اپراتورها (Control Room Operators):
- تضمین دریافت تصویر قابل تصمیمگیری
- کیفیت پایدار در ۲۴/۷
برای مدیران سیستم و نگهداری:
- تعریف برنامه نگهداری
- ارزیابی سلامت (Health Monitoring)
- تضمین طول عمر تجهیزات
۸. نقش برندهایی مثل Axis در توسعه و تطبیق با استاندارد ۲۰۲۵
Axis Communications بهعنوان یکی از اعضای فعال در کارگروه تدوین این استاندارد، نقش بزرگی در ارتقاء مفهوم «کیفیت تصویر» داشته است.
محصولات Axis:
- سنسورهای Lightfinder
- پردازنده ARTPEC
- فناوری Zipstream
- پردازش لبه
- قابلیت امنیت سایبری پیشرفته
بهصورت مستقیم مطابق با مسیر این استاندارد طراحی شدهاند.
نتیجهگیری
استاندارد IEC 62676-4:2025 پاسخی کامل، دقیق و بهروز به نیازهای صنعت نظارت تصویری مدرن است. این استاندارد با تمرکز روی:
- کیفیت واقعی تصویر
- قابلیت تحلیل داده
- امنیت سایبری
- سازگاری با AI
- شرایط محیطی چالشبرانگیز
- عملکرد پایدار ۲۴/۷
به یکی از مهمترین ابزارهای طراحان، نصابها و مدیران سیستمهای نظارتی تبدیل شده است.
رعایت این استاندارد نهتنها کیفیت و دقت سیستم را تضمین میکند، بلکه باعث افزایش امنیت، کاهش خطا، بهینهسازی هزینهها و افزایش اعتماد مشتریان میشود.